ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ: ΣΕΙΡΑ ΔΙΑΔΟΧΗΣ- ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ - ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ

Α. Έννοια αποποίησης της κληρονομίας

Σε περίπτωση που πεθάνει κάποιος συγγενής σας και γίνετε κληρονόμοι του (από διαθήκη ή λόγω κληρονομικής διαδοχής- όταν δηλαδή δεν υπάρχει διαθήκη), έχετε τη δυνατότητα να δηλώσετε ότι δεν αποδέχεστε την κληρονομία, ιδίως στην περίπτωση που η περιουσία του θανόντος έχει μόνο παθητικό (μόνο χρέη) ή το παθητικό υπερκαλύπτει το ενεργητικό (τα χρέη είναι πολύ μεγαλύτερα της αξίας της περιουσίας).

Σημειωτέον, αν δε γίνει η αποποίηση εντός της νόμιμης προθεσμίας, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή (άρθ. 1850 ΑΚ).

Β. Κληρονομική διαδοχή (αρ. 1813- 1824 ΑΚ)

Αν δεν υπάρχει διαθήκη, οι κληρονόμοι καλούνται με την εξής σειρά (κληρονομική διαδοχή):

1. Πρώτη τάξη: Τα παιδιά και ο/η σύζυγος του θανόντος (σε περίπτωση που ζει). Αν δεν ζουν τα παιδιά του θανόντος, καλούνται τα εγγόνια του και αν δεν ζουν αυτά καλούνται τα δισέγγονατου (και ούτω καθεξής).

2. Δεύτερη τάξη: Αν δεν υπάρχει κανείς (παιδιά, εγγόνια κτλ.) από την πρώτη τάξη, καλούνται οι γονείς και τα αδέλφια (αμφιθαλή ή ετεροθαλή) του θανόντος μαζί με τον/ την σύζυγο (σε περίπτωση που ζει). Αν τα αδέλφια του θανόντος έχουν πεθάνει πριν απ’ αυτόν, καλούνται τα παιδιά ή (αν δεν ζουν) τα εγγόνια των αδελφών του θανόντος. ΠΡΟΣΟΧΗ: στη συγκεκριμένη περίπτωση η κλήση σταματάει στα εγγόνια των αδελφών του θανόντος (δηλαδή στα μικρανίψιατου) και δεν συνεχίζουμε - όπως στην πρώτη τάξη- με δισέγγονα κτλ.

3. Τρίτη τάξη: Αν δεν υπάρχει κανείς από την πρώτη και τη δεύτερη τάξη, καλούνται οι παππούδες και οι γιαγιάδες του θανόντος μαζί με τον/ την σύζυγο (σε περίπτωση που ζει). Αν δε ζει κάποιος παππούς ή γιαγιά, καλούνται στη θέση του τα παιδιά ή (αν δεν ζουν) τα εγγόνια του παππού/ της γιαγιάς του θανόντος (δηλαδή οι θείοι και τα πρώτα ξαδέρφια του). Η κλήση στη συγκεκριμένη περίπτωση σταματά στα πρώτα ξαδέρφια του θανόντος.

4. Τέταρτη τάξη: Αν δεν υπάρχει κανείς από την πρώτη, τη δεύτερη και την τρίτη τάξη, καλούνται οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες του θανόντος μαζί με τον/ την σύζυγο (σε περίπτωση που ζει). Εδώ δεν προβλέπεται να καλούνται τα παιδιά και τα εγγόνια των προπαππούδων σε περίπτωση που δεν ζουν αυτοί, επομένως οι αδελφοί των παππούδων/ γιαγιάδων του θανόντος δεν συμμετέχουν στην κληρονομική διαδοχή.

5. Πέμπτη τάξη: Αν δεν υπάρχουν καθόλου συγγενείς πρώτης, δεύτερης, τρίτης και τέταρτης τάξης, ο/ η επιζών σύζυγος καλείται ως μοναδικός κληρονόμος και παίρνει όλη την κληρονομία (εκτός αν πριν το θάνατό του ο θανών είχε ασκήσει αγωγή διαζυγίου).

6. Έκτη τάξη: Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν συγγενείς των τεσσάρων πρώτων τάξεων ούτε σύζυγος του θανόντος, καλείται ως κληρονόμος το Δημόσιο.

Γ. Η προθεσμία της αποποίησης

● Η προθεσμία για την αποποίηση είναι τέσσερις μήνες από το θάνατο του κληρονομούμενου ή τη δημοσίευση της διαθήκης, εκτός αν ο θανών ζούσε πριν πεθάνει στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε ότι θα γίνει κληρονόμος όταν ο ίδιος ζούσε στο εξωτερικό, οπότε η προθεσμία για την αποποίηση είναι ένας χρόνος από το θάνατο.

● Για να ξεκινήσει η προθεσμία, πρέπει ο κληρονόμος να μάθει ότι ο κληρονομούμενος πέθανε ΚΑΙ να μάθει τον λόγο για τον οποίο έγινε κληρονόμος- π.χ. να μάθει ότι πέθανε ένας θείος του και να μάθει ότι αποποιήθηκαν την κληρονομία όλοι οι προηγούμενοι συγγενείς και γι’ αυτό καλείται τώρα ο ίδιος ως κληρονόμος[1] ή να μάθει ότι πέθανε ένας συγγενής του που τού άφησε περιουσία με διαθήκη[2].

● Η προθεσμία αποποίησης των τεσσάρων μηνών (ή του ενός έτους), αρχίζει μεν από τη χρονική στιγμή που ο κληρονόμος έμαθε ότι ο προηγούμενος συγγενής αποποιήθηκε, ωστόσο

● ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία πριν ακόμα αποποιηθεί ο προηγούμενος απ’ αυτόν στη σειρά κληρονόμος, αρκεί βέβαια η αποποίηση της κληρονομίας να έχει γίνει μετά το θάνατο του κληρονομούμενου - και αυτό γιατί όπως προαναφέρθηκε, η κληρονομία θεωρείται ότι αποκτάται τη χρονική στιγμή του θανάτου.[3].

Δ. Διαδικασία

Η αποποίηση της κληρονομίας γίνεται με δήλωση ενώπιον της γραμματείας του ειρηνοδικείου της περιοχής όπου ζούσε ο θανών. Η δήλωση αυτή γίνεται αυτοπροσώπως από τον κληρονόμο ή από τρίτο, εφοδιασμένο με ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο.

Ε. Αποποίηση κληρονομίας ανηλίκου

Η αποποίηση της κληρονομίας για λογαριασμό ανηλίκου τέκνου γίνεται δια παροχής αδείας αποποίησης από το αρμόδιο Δικαστήριο. Οι γονείς του ανηλίκου πρέπει, δηλαδή, να υποβάλλουν αίτηση ενώπιον του ειρηνοδικείου του τόπου κατοικίας τους, ζητώντας την άδεια για να αποποιηθούν την κληρονομία για λογαριασμό του τέκνου τους, αποδεικνύοντας ότι το συμφέρον του τέκνου υπαγορεύει την αποξένωσή του από την κατάχρεη κληρονομία. Εφόσον εκδοθεί η δικαστική απόφαση που χορηγεί τη σχετική άδεια, ακολουθείται η διαδικασία δήλωσης αποποίησης στο αρμόδιο ειρηνοδικείο του τόπου κατοικίας του θανόντος κληρονομούμενου.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε μαζί μας

τηλεφωνικά (+30) 210 64 22 550

ή μέσω της πλατφόρμας: https://www.karakasilioti.com/κλειστε-ραντεβου

[1] βλ. ΑΚ 1847 § 1 και § 2ᐧ Φλάμπουρας, ΣΕΑΚ Άρθρο 1846, αρ.περ. 7ᐧ Ψούνη, ΚληρΔ Ι, σ. 188-189ᐧ ΑΠ 426/2022 Νόμοςᐧ ΜΠρΑθ 3421/2007 Νόμοςᐧ ΜΠρΑθ 449/1995 Αρμ 1996, 465ᐧ ΑΠ 493/2003 Νόμοςᐧ Γνωμοδότηση ΝΣΚ 83/2007 Νόμοςᐧ ΕφΠατρ 337/1995 ΕλλΔνη 1996, 1639ᐧ ΜΠρΑθ 3421/2007 Νόμος. [2] Φλάμπουρας, ΣΕΑΚ Άρθρο 1846, αρ.περ. 7ᐧ Γεωργιάδης, ΚληρΔ § 39 αρ. 13. [3] ΑΚ 1856ᐧ Αποστ. Γεωργιάδης, ΚληρΔ § 39 αρ. 24.